รับรู้ รับฟังและเข้าใจ ‘ผู้ป่วยจิตเวช’

การมีสุขภาวะที่สมบูรณ์ทั้งร่างกาย จิตใจ สังคม อารมณ์ และปัญญา เป็นสิ่งที่ทุกคนต่างปรารถนา แต่ก็ใช่ว่าคนทุกคนจะมีคุณภาพชีวิตที่สมบูรณ์แบบได้เสมอไป ด้วยปัจจัยทางเศรษฐกิจและสภาพแวดล้อมทางสังคมที่มีความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว จนส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตในยุคปัจจุบันเป็นอย่างมาก อย่างที่ ต.คลองหิน อ.อ่าวลึก จ.กระบี่ ก็เช่นกัน โดยรวมชาวบ้านอาจจะดูมีความสุข แต่จริงๆ แล้วบ้านคลองหินมีผู้ป่วยด้านจิตเวชมากที่สุดในอำเภอเลยก็ว่าได้

แนวคิดพลิกชุมชนวันนี้แอดจะพาทุกคนไปเรียนรู้แนวคิดดีๆ จากนายมหำหมาด บ้านนบ ผู้ใหญ่บ้านคลองหิน กับการรับมือผู้ป่วยด้านจิตเวชภายในชุมชน นายมหำหมาดได้เล่าให้แอดฟังว่า ‘ในพื้นที่มีผู้ป่วยจิตเวชอยู่หลายราย ที่ไม่ได้รับการดูแลที่ดีพอ จึงส่งผลต่อสมาชิกคนอื่นๆ ในครอบครัวของผู้ป่วยเอง และยังส่งผลกระทบต่อสมาชิกคนอื่นๆ ในชุมชนอีกด้วย จึงมีการจัดตั้ง ‘ชมรมคลองหินรักจิต’ เพื่อให้ความช่วยเหลือครอบครัวลูกบ้านที่มีผู้ป่วยทางจิตขึ้นทันที และในระยะต่อมาได้จัดทำ “โครงการส่งเสริมพัฒนาคุณภาพชีวิตเพื่อสุขภาวะที่ดีในผู้ป่วยจิตเวช’ ซึ่งวิธีการดำเนินการผู้ใหญ่มหำหมาด ได้เล่าให้แอดฟังว่า ‘ได้มีการคิดวิธีรับมือกับผู้ป่วยอย่างเป็นระบบ  มีคณะทำงานที่ประกอบด้วย ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ชุดรักษาความปลอดภัยหมู่บ้าน (ชรบ.)  อาสาสมัครสาธารณสุขชุมชน (อสม.) สมาชิก อบต. เจ้าหน้าที่กู้ภัย โรงพยาบาลสุขภาพประจำตำบล โดยจะมีการประสานงานกับโรงพยาบาลอ่าวลึก และโรงพยาบาลสวนสราญรมย์ อ.พุนพิน จ.สุราษฎร์ธานี ซึ่งเป็นโรงพยาบาลด้านสุขภาพจิตของภาคใต้ช่วยเหลือในด้านนี้อีกด้วย

ขณะเดียวกันชุมชนแห่งนี้ยังร่วมมือกันฟื้นฟูสุขภาพจิต และจิตเวชในชุมชนขึ้นผ่านชมรมคลองหินรักจิต เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถดำเนินชีวิตในชุมชนได้อย่างมีความสุข ไม่เป็นปัญหาของครอบครัว ลดอัตราการกลับมาป่วยซ้ำของผู้ป่วยรายเก่า โดยการจัดกิจกรรมที่เป็นประโยชน์ฟื้นฟูอาชีพเบื้องต้นของผู้ป่วยและผู้ดูแล เช่นการสอนวิธีปลูกพืชผักสวนครัว ปลูกต้นทานตะวันอ่อน การทำน้ำยาล้างจาน ทำพรมเช็ดเท้า สร้างผลิตภัณฑ์ที่ใช้ในชุมชน ก่อให้เกิดรายได้ เกิดความภูมิใจในศักยภาพของตนเอง

โดยหลังจากการดำเนินงานอย่างเป็นระบบ โดยมีคณะทำงานแบ่งหน้าที่กันอย่างชัดเจนทำให้ผู้ป่วยในชุมชนมีสุขภาพจิตดีขึ้น บางรายสามารถกลับไปช่วยงานครอบครัวได้ ช่วยลดความตึงเครียดที่เกิดขึ้นกับคนรอบข้างหรือสมาชิกครอบครัว ความสงบสุข และสุขภาวะของคนชุมชนจึงเริ่มกลับมาดีเหมือนเดิมอีกครั้งด้วยพลังสามัคคีของสมาชิกทุกคนในชุมชน สำหรับชุมชนไหนที่มีปัญหาคล้ายๆ กับชุมชนบ้านคลองหิน ลองนำแนวคิดไปปรับใช้ดูได้นะคะ