หมู่บ้านจัดการขยะบ้านโคกพัฒนา
สาระสำคัญ
โครงการนี้มีเป้าหมายต้องการให้แต่ละครัวเรือนในชุมชนมีการคัดแยกขยะ และนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ เพื่อลดปริมาณขยะตั้งแต่ต้นทาง โดยจัดตั้งสภาผู้นำชุมชนขึ้นมาแกนนำและใช้กลไกคุ้มขับเคลื่อนงาน มีการสำรวจข้อมูลขยะในชุมชนเป็นระยะคือ ก่อน ระหว่าง และหลังทำโครงการ เพื่อติดตามผลและหาวิธีลดปริมาณขยะให้น้อยลง การจัดอบรมให้ความรู้สภาผู้นำชุมชน ตัวแทนครัวเรือนที่สมัครใจเป็นครัวเรือนต้นแบบ เพื่อให้มีความรู้เกี่ยวกับการจัดการขยะอย่างถูกต้อง การนำขยะไปใช้ประโยชน์ และร่วมกันกำหนดกติกาการจัดการขยะในชุมชน มีการรณรงค์ประชาสัมพันธ์ให้ชาวบ้านร่วมมือกันทำความสะอาดหมู่บ้าน จัดทำที่คัดแยกขยะในครัวเรือน/ชุมชน สนับสนุนให้นำขยะเปียกมาทำน้ำหมักชีวภาพ/ปุ๋ยชีวภาพไว้ใส่แปลงผักสวนครัว ส่งผลให้เกิดความร่วมมือกันจัดการปัญหาขยะ และทำให้ปริมาณขยะในชุมชนลดลงได้
บทเรียนที่น่าเรียนรู้จากโครงการเพื่อการนำไปขยายผล
- การให้บทบาทเป็น “ผู้ดำเนินการ” ในขอบเขตงานที่เหมาะสมตามความเชี่ยวชาญ เป็นวิธีการสร้างการมีส่วนร่วมและความรับผิดชอบร่วมกันของสมาชิกสภาผู้นำชุมชนได้มาก ทั้งยังช่วยกระจายความรับผิดชอบในการดำเนินงานให้อยู่ในขนาดงานที่เหมาะสม สามารถดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ ได้อย่างต่อเนื่อง และทำให้เกิดการพัฒนาศักยภาพในการทำงานจากเรียนรู้การทำงานด้วยตนเองได้ และนำไปแลกเปลี่ยนประสบการณ์กับคนอื่น ๆ ได้มาก
- การพัฒนาศักยภาพสมาชิกสภาฯ ต้องให้เรียนรู้จากการเรียนรู้จากประสบการณ์ตรงในการทำงานที่แต่ละคนรับผิดชอบและกิจกรรมที่เข้าร่วม ผ่านกิจกรรมการสรุปบทเรียนการทำงานในรายกิจกรรมเป็นระยะ ๆ อย่างต่อเนื่อง จะช่วยเพื่อพัฒนาทักษะในการสังเกต เก็บรวบรวมข้อมูลการทำงาน การแสดงความคิดเห็น และกิจกรรมการศึกษาดูงาน ที่ต้องให้เห็น “ของจริง คนทำจริง ได้ผลจริง” จะช่วยสร้างมุมมองใหม่ในการทำงาน แรงบันดาลใจ และการทบทวนความเหมาะสมที่จะทำในพื้นที่ตนเอง ทั้งในตัวกิจกรรมและการใช้ทรัพยากรที่ชุมชนมีอยู่เข้ามาสนับสนุน ทั้งนี้ การเลือกพื้นที่ศึกษาดูงาน ต้องเลือกพื้นที่ ๆ ที่มีความโดดเด่นในงานนั้นสูง มีชื่อเสียง ได้รับการยอมรับจากหน่วยงานต่าง ๆ อย่างน้อยในระดับจังหวัด หรือในระดับประเทศได้ยิ่งดี จะช่วยสร้างแรงจูงใจให้อยากไปเรียนรู้ได้
- การใช้ข้อมูลให้ได้ผล ผลที่สำคัญต้องได้จากการใช้ข้อมูลทำงาน คือ ความเข้าใจสถานการณ์ การพัฒนากิจกรรมหรือวิธีการใหม่เพื่อแก้ไขปัญหาหรือส่งเสริมพฤติกรรมที่เหมาะสม
